Trescalan(-de-mountagno)
Hypericum montanum
Hypericaceae Guttiferaceae
Nom en français : Millepertuis des montagnes.
Descripcioun :Lou trescalan-de-mountagno trachis dins lis orle de bos e de cop que i'a dins li pelouso de mountagno. Es uno planto bèn drecho sènso ramo de coustat e acabado pèr uno tèsto de flour. Apoundèn que li fueio óupousado e espassejado sus la cambo, an ges de pecou e soun bourdado de glando negro, coume li sepalo (vèire li fotò à man drecho).
Usanço :Dins d'ùni trescalan es esta trouba de prouprieta anti-óussidanto. Pamens n'en couneissèn ges d'usanço pratico. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 30 à 120 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypericum
Famiho : Hypericaceae
Famiho classico : Guttiferaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1900 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Orle de bos
- Pelouso
- Bos
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Hypericum montanum L., 1755
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753